کتاب اندیشه سیاسی معاصر در جهان عرب، نوشته دکتر فرهنگ رجایی می باشد که توسط« مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه» منتشر شده است.

این کتاب پژوهشی پیرامون سیر اندیشه سیاسی در جهان عرب است که دوره ی معاصر را پوشش می دهد یعنی از زمانی که امپراتوری عثمانی واپسین نفسهای خود را برمی آورد، تا تشکیل کشورهای جدید و سپس تا کنون، پژوهش حاضر با به کارگیری روش «جریان شناسی» سعی در صورت برداری از دوره های گوناگون اندیشگی اعراب به ویژه اندیشه سیاسی نموده و در تشریح وضعیت کنونی آن اذعان می دارد که :« در درازنای سه سده گذشته عرصه های عمل و نظر در تمدن اعراب همواره از یکدیگر به دور بوده اند، که پیامد این امر از میان رفتن پویایی و تولیدگری علمی جامعه و تمدن اعراب بوده است».

با فرونشستن توان علمی و تمدنی اعراب، پی گیری اندیشه سیاسی و اجتماعی آنان به صورت امری پسینی درآمده،به گونه ای که بحث و فحص پیرامون نحله های فکری برپایه عملکردها و کنشهای بیرونی استوار گردید. اینچنین، اغلب نظریه هایی که برآمده از رفتار سیاسی ( پسینی) بودند، در مقام نظریه باقی ماندند و به عنوان مبنایی برای رفتار سیاسی پس از آن درنیامدند که نهایتا به جدایی بیش از پیش پهنه های پندار و کردار از یکدیگر انجامید.

دکتر رجایی از یک سو «ارائه چارچوبی برای دوباره همسو کردن این دو حوزه» را به عنوان هدف اصلی پژوهش خود معرفی می کند و از سوی دیگر به «صورت برداری از وضعیت کنونی و تبیین علل پدیدآورنده ی آن» می پردازد. وی در صورت برداری از اوضاع کلی نحله های اندیشگی عرب ها اعلام می دارد که :

« نحله های فکری در جهان عرب حداقل 2بار دستخوش دگرگونی شده اند»:

نخست در برخورد اولیه جهان اسلام و عرب با دنیای مدرن

و دوم پس از شکست همه جانبه از اسرائیل در سال 1967

ادامه مطلب...